Slovaci su u okviru izdavačke kuće “Slovart” štampali “Predeo slikan čajem” i “Veštački mladež”. Grci su objavili zbirku priča “Dve lepeze iz Galate”, a u Vilnusu, u Litvaniji, izašao je “Hazarski rečnik”. Azerbejdžan je objavio “Hazarski rečnik”, jubilarno izdanje, sa slikom spomenika Miloradu Paviću u Tašmajdanskom parku.
Česi su “Hazarski rečnik” pustili u slobodnu prodaju samo kao ženski primerak, dok se muška verzija može naručiti jedino preko interneta.
Gruzijci su u Tbilisiju izdali “Unutrašnju stranu vetra” i “Hazarski rečnik”, dok su Turci obnovili “Hazarski rečnik” štampajući ga sada kao androgino izdanje (ujedinjeni muški i ženski primerak) sa autorovim predgovorom.
Interesantno je pojavljivanje “Hazarskog rečnika” u Indoneziji, koga je pratila burna književno-piraterijska priča.
Nakon dvogodišnje pauze, zbog neprimereno dugog trajanja ostavinske rasprave izazvanog reformom sudstva, u Srbiji je do sada je objavljeno jedino novo izdanje “Kratke istorije Beograda” i Pavićev prevod Puškinovog “Evgenija Onjegina”, dok će se do kraja godine konačno pojaviti u izdanju Zavoda za udžbenike “Hazarski rečnik”, “Unutrašnja strane vetra” i “Drugo telo”, romani kojih već više od godinu dana nema na srpskom jeziku.
Slična srpsko-svetska situacija je i sa Pavićevim posthumnim pozorišnim životom, pa su njegova dela prisutna u inostrantsvu, dok se u Srbiji ne izvode. Tokom 2010. i 2011. izvedene su premijere u Moskvi, Bukureštu i Prijedoru. Moskva je u formi mjuzikla izvela dramu “Krevet za troje”, Teatar Mik iz Bukurešta je dramatizovao “Zvezdani plašt”, dok je Gradimir Gojer, sarajevski reditelj, postavio u Prijedoru predstavu “Petkutin i Kalina – Play Pavich”, zasnovanu na dramatizaciji celokupnog Pavićevog dela.
Interesantan je i multimedijalni ruski projekat “Hazarski rečnik – uživo”, predstavljen na Sveruskom festivalu nauke u Moskvi ove godine. To je koncept prilaska ovom romanu sa modernog lavirintskog stanovišta koji podrazumeva arhitekturu, kompjuterske igre, pozorište, film, muzeološki prilaz, itd.
Jedan od najprevođenijih srpskih pisaca, akademik Milorad Pavić, preminuo je 30. novembra 2009. godine u 81. godini.
izvor:b92.net
